Bài thơ: Sáng tháng năm - Tố Hữu
Vui sao một sáng tháng Năm
Đường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ
Suối dài xanh mướt nương ngô
Bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn...
Bác kêu con đến bên bàn
Bác ngồi Bác viết nhà sàn đơn sơ
Con bồ câu trắng ngây thơ
Nó đi tìm thóc quanh bồ công văn
Lát rồi, chim nhé, chim ăn
Bác Hồ còn bận khách văn đến nhà
Bàn tay con nắm tay cha
Bàn tay Bác ấm vào da vào lòng.
Bác ngồi đó, lớn mênh mông
Trời xanh biển rộng ruộng đồng nước non...
Bác Hồ, cha của chúng con
Hồn của muôn hồn
Cho con được ôm hôn má Bác
Cho con hôn mái đầu tóc bạc
Hôn chòm râu mát rượi hoà bình!
Ôi cái tên kính yêu Hồ Chí Minh!
Trong sáng lòng anh du kích
Nửa đêm bôn tập diệt đồn
Vững tay người chiến sĩ nông thôn
Bắt sỏi đá phải thành sắn gạo
Anh thợ, má anh vàng thuốc pháo
Cánh tay anh dày sẹo lửa gang
Ôi những em đốt đuốc đến trường làng
Và các chị dân công mòn đêm vận tải!
Các anh chị, các em ơi, có phải
Mỗi khi lòng ta xao xuyến rung rinh
Môi ta thầm kêu Bác: Hồ Chí Minh!
Và mỗi trận, mỗi mùa vui thắng lợi
Đôi mắt Bác hiện lên cười phấn khởi
Ta lớn cao lên, bay bổng diệu kỳ
Trên đường dài, hai cánh đỡ ta đi...
Bác Hồ đó, là lòng ta yên tĩnh
Ôi người cha đôi mắt mẹ hiền sao!
Giọng của Người, không phải sấm trên cao
Thấm từng tiếng, ấm vào lòng mong ước
Con nghe Bác, tưởng nghe lời non nước
Tiếng ngày xưa và cả tiếng mai sau...
Bác Hồ đó, chiếc áo nâu giản dị
Màu quê hương bền bỉ đậm đà
Ta bên Người, Người tỏa sáng trong ta
Ta bỗng lớn ở bên Người một chút...
Bác Hồ đó, ung dung châm lửa hút
Trán mênh mông, thanh thản một vùng trời.
Không gì vui bằng mắt Bác Hồ cười
Quên tuổi già, tươi mãi tuổi đôi mươi!
Người rực rỡ một mặt trời cách mạng
Mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng
Đêm tàn bay chập choạng dưới chân Người.
Hồ Chí Minh
Người ở khắp nơi nơi
Hồn biển lớn đón muôn lời thủ thỉ
Lắng từng câu, từng ý chưa thành
Người là Cha, là Bác, là Anh
Quả tim lớn lọc trăm dòng máu nhỏ
Người ngồi đó, với cây chì đỏ
Vạch đường đi, từng bước, từng giờ...
Không gì vinh bằng chiến đấu dưới cờ
Đảng chói lọi Hồ Chí Minh vĩ đại!
Con nhớ hết mỗi lời Người dạy:
Kháng chiến gian nan, kháng chiến trường kỳ
Bác bảo đi, là đi
Bác bảo thắng, là thắng
Việt Nam có Bác Hồ
Thế giới có Xta-lin
Việt Nam phải tự do
Thế giới phải hoà bình!
Chúng con chiến đấu hy sinh
Tấm lòng son sắt, đinh ninh lời thề.
Bắt tay Bác tiễn ra về
Nhớ hoài buổi sáng mùa hè chiến khu...
(5-1951)
Lời bình:
Bài thơ này được nhà thơ Tố Hữu viết tại Chiến khu Việt Bắc năm 1951, khi nhà thơ được gặp Bác về công tác tuyên truyền. Mở đầu bài thơ là cảnh sắc tươi thắm, hùng vĩ của núi rừng Việt Bắc, Bác kính yêu ngồi làm việc trong nhà sàn nhỏ trên ngọn đồi thấp um tùm cây xanh; dưới chân đồi, suối rì rào chảy , làm hiện ra trước mắt người đọc cảnh sắc thiên nhiên của miền quê hương Cách mạng - Việt Bắc. Trên nền cảnh vật tươi đẹp mà hùng vĩ ấy, hình ảnh Bác hiện lên thật rõ nét. Tâm hồn Người như lộng gió. Người là người nâng cánh cho ta, là nơi ta tìm về yên tĩnh. Là người cha, song Bác có đôi mắt mẹ hiền; giọng của Người thấm từng tiếng ấm vào lòng mong ước,... là lời non nước có tiếng ngày xưa, tiếng mai sau...Hết lời ca ngợi Bác mà không sợ quá lời, bởi ở Bác hội tụ nhiều vẻ đẹp và sự cao thượng. Đặc biệt, Tố Hữu thể hiện sự tinh tế khi miêu tả đôi mắt Người cha " không con mà lại hóa triệu con" ấy. Mỗi lần viết về đôi mắt Bác là mỗi lần để Tố Hữu thể hiện những vẻ đẹp trong con người Bác. Có lúc đôi mắt là biểu tượng của tấm lòng nhân hậu với một tình thương yêu cao cả mênh mông: “Ôi người cha đôi mắt mẹ hiền sao”. Có lúc đôi mắt Bác lại tượng trưng cho một sức mạnh tinh thần lớn lao, có sức nâng đỡ chúng ta trên con đường đấu tranh cách mạng. Bác Hồ là đẹp nhất, ở Bác là phẩm chất, là đạo đức, dự giản dị, cần kiệm liêm chính, là một tấm lòng yêu nước thương dân không gì sánh nổi. Người sẽ sống mãi trong lòng những người con đất Việt. Mỗi chúng ta luôn luôn tự hào về Bác kính yêu, nguyện làm theo lời Bác dạy để xây dựng quê hương đất nước như những gì Người đã hằng mong ước, trăn trở đến tận những giây phút cuối đời.